غربالگری بیست ژنوتیپ مختلف برنج از نظر تحمل یا مقاومت به کرم ساقه‌خوار نواری (Chilo suppressalis) در شرایط مزرعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

چکیده

کرم ساقه ­خوار نواری برنج Chilo suppressalis Walker (Lep.: Pyralidae) به عنوان مهم­ترین آفت در شالیزارهای شمال کشور محسوب می­ شود و قادر است سالانه خسارت زیادی به گیاه برنج وارد نماید. در حال حاضر، استفاده از آفت­ کش ­های شیمیایی یکی از متداول­ ترین روش ­های کنترل این آفت می­باشد؛ اما به دلیل مسائل و مشکلات زیست محیطی ناشی از آن­ها در اکوسیستم زراعی برنج ناگزیر باید به دنبال روش ­های سالم­ تر از جمله استفاده از ارقام یا لاین ­های مقاوم یا متحمل به کرم ساقه ­خوار نواری برنج گام برداشت. پژوهش حاضر به منظور دستیابی به ارقام و لاین (های) مقاوم یا متحمل به خسارت کرم ساقه­ خوار نواری برنج  با بررسی بذرهای 20 لاین و رقم امید بخش برنج، انجام شد. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح بلوک‏ کامل تصادفی با 20 تیمار و در سه تکرار در شرایط مزرعه در موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت، در دو مرحله رویشی و زایشی گیاه برنج نسبت به کرم ساقه­ خوار مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که تمام 20 رقم و لاین ­های مورد آزمایش در نسل اول کرم ساقه­ خوار نواری برنج و بر اساس سیستم ارزیابی استاندارد برنج (ایری) با آلودگی جوانه­ های مرکزی مرده بین 29/15 تا 85/21 درصد و در گروه نسبتاً مقاوم قرار گرفتند (درجه 5). همچنین، در نسل دوم آفت با تعیین آلودگی در خوشه­ های سفید شده، لاین 4 در گروه مقاوم و ارقام و لاین­ های ردیف ­های 2، 4، 5، 7، 13،11، 14، 15 و 18 با بیشترین آلودگی به کرم ساقه ­خوار، در گروه نسبتاً مقاوم قرار گرفتند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که ارقام و لاین ­های در ردیف 1، 3، 6، 8، 9، 12، 16 و 19 نسبت به کرم ساقه­ خوار نواری در گروه نسبتاً حساس گروه­ بندی شدند. همچنین، رقم گوهر با بیشترین آلودگی خوشه­های سفید شده در مرحله زایشی گیاه برنج با 28/31 درصد، در گروه حساس قرار گرفت؛ بنابراین، در پژوهش حاضر لاین 5 ردیف 11، لاین 14 ردیف 10 و لاین 37 ردیف 17 برای انجام برنامه ­های اصلاحی و مدیریت تلفیقی کرم ساقه خوار نواری برنج معرفی شدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Screening of twenty rice genotypes for tolerance or resistance to striped stem borer (Chilo suppressalis) in paddy field

نویسندگان [English]

  • F. Majidi-Shilsar
  • A. Tarang
  • M. Hosseinichaleshtari
  • M. Alagholipour
  • M. Khoshkdaman
Rice Research Institute of Iran, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Rasht, Iran
چکیده [English]

Rice striped stem borer, Chilo suppressalis Walker (Lep.: Pyralidae) is considered as the most important pest in paddy fields in north of Iran and causes severe damages to rice cultivation. Currently, the use of chemical insecticides is the most common practice in controlling this pest. However, considering environmental problems, it is advisable to look for alternative methods, including the use of resistant or tolerant cultivars to rice striped stem borer. Thus in the current study 20 lines and cultivars of rice were considered. The results indicated that all 20 cultivars and lines tested in the first generation of rice striped stem borer showed dead hearts ranging from 15.29 to 21. 85% based on the standard evaluation system of rice (IRRI) and relatively stood in resistant group (Scale 5). In the second generation of the pest the infection symptom of white heads clusters depicted that the line number 4 was in the resistant group, and lines 2, 4, 5, 7, 13, 11, 14, 15 and 18 in relatively resistant group. The results of this study showed that cultivars and lines of 1, 3, 6, 8, 9, 12, 16 and 19 are grouped in a relatively sensitive group to rice striped stem borer. Our study also showed that the Gohar cultivar with 31.28% white heads in reproductive stage was placed in the sensitive group. Therefore, in the present study, line 5 (row 11(, line 14 (row 10) and line 37 (row 17) are recommended for breeding and integrated management programs for rice striped stem borer.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pest
  • white heads
  • integrated management
  • dead hearts

مراجع

Ahmadi, K., Ebadzadeh, H. R., Hatami, F., Abd Shah, H. and Kazemian, A. 1399. Agricultural statistics of the crop year 1397-98, Volume One, Crop Products. Ministry of Jihad-e-Agriculture, Deputy for Planning and Economy, Information and Communication Technology Center, 97 p.
Alam, M. Z., Alam, M. S. and Abbas, M. 1972. Status of different stem borers as pests of rice in Bangladesh. International Rice Common Newsleter 21(2): 729.
Amooghli-Tabari, M., Nouri Ganbalani, G., Fathi, S. A. A, Moumeni, A., Razmjou G. and Nabipour, A. R. 2015. Mass screening of different rice genotypes to rice striped stem borer, Chilo suppressalis Walker (Lep.: Pyralidae), under the field condition. Journal of Iranian Entomological Society of Iran 35(2): 49-61. (in Farsi)
Bagheri, N., Babaeian, N. J. and Pasha, A. 2020. Evaluation of rice promising lines for resistance to striped stem borer in field conditions. Journal of Crop Breeding 11(23): 195-206. (in Farsi)
Chaudhary, R. C., Khush, G. S. and Heinrichs, E. A. 1984. Varietal resistance to rice stem-borers in Asia. Insect Science and its. Aplication 5: 447-463.
Chaudhary, R. C., Khush, G. C. and Heinrichs, E. A. 1985. Varietal resistance to rice stem borers in Asia. The Review of Applied Entomology 73 (14): 252.
Das, Y. T. 1977. Some factors of resistance to Chilo suppressalis  in rice varieties Asia. The Review of Applied Entomology 65(6): 938.
Eshraqi, A., Osko, T. and Najafi Navai, I. 1993. Comparison of contamination of cultivars and promising lines of rice with stem borer. Proceedings of the 12th Iranian Plant Protection Congress, Guilan University Press, Rasht, p. 54.
Heinrichs, E. A. 1994. Host plant resistance. In Heinrichs, E. A. (Ed.). Biology and management of rice insects. IRRI. Wily Eastern Ltd., pp. 517- 548.
Hosseini, S. Z., Babaeian-Jelodar N. and Bagheri, N. 2010. Evaluation of resistance to striped stem borer in rice. Biharean Biologist 4 (1): 67-71.
Hosseini, S. Z., Babaian Jelodar, N., Baghari, R., Ali Nia F. and Osko, T. 2011. Evaluation of resistance of Iranian rice to rice stem borer (Chilo suppressalis). Applied Entomology and Phytopathology 78 (2): 131-152. (in Farsi)
IRRISTAT Institute. 1992. IRRISTAT user’s guide: Biometric unit. International Rice Research Institute. Manila, Philippines.
International Rice Testing Program. 2013. Standard evaluation system for rice, 5th ed. International Rice Research Institute Manila, Philippines. 65 pp.
Khan, S., Murtaza, M. G. and Mir, H. 2010. Screening of six rice varieties against yellow stem borer, Scirpophaga incetulas Walker. Sarhad Journal of Agriculture 29(4): 591-594.
Khush, G. S. 1984.Breeding rice for resistance to insects. Protection Ecology 7:147- 165.
Khush, G. S. 1986. Rice varietalimprovement. International Rice Commission Newsletter. FAO, Rome. 2(34): 111-126.
Koizumi, T. and Furuhashi, G. 2020. Global rice market projections distinguishing Japonica and Indica rice under climate change. JARQ 54(1): 63-91.
Majidi-Shilsar, F. and Ebadi, A. A. 2012. Management of Chilo suppressalis Walker on hybrid rice in paddy. Journal of Plant Protection. Mashhad Ferdowsi University 26(4): 423-416. (in Farsi)
Majidi-Shilsar, F.2015. Crop loss assessment of rice stem borer, Chilo suppressalis Walker on Hashemi rice variety under field conditions. Journal of Plant Pests Research 5(2): 25-37. (in Farsi)
Majidi-Shilsar, F. and Allah Gholipour, M. 2019. Evaluation of promising rice genotypes for resistance to rice striped stem borer, Chilo suppressalis (Lep.; Crambidae) in paddy field conditions. Plant Protection Journal 9(4): 285-297.
Mahapatra, G. K. and Nada, U. 1996. Integrating neem in yellow stem borer management in kharif rice. Indian Journal of Entomology 58(4): 369-373.
Marwat, N. K. 1992. Role of antibiosis in the resistance of rice to the attack of Tryporyza spp. stem borers. Indian Journal of Entomology 54(1): 84-88.
McArdle, J. J. 2009. Latent variable modeling of SAS/STATUser's Guide, Version 9. Cary, NC.
Munakata, K. and Okamoto, D. 1967. Varietal resistance to rice stem borer in Japan. In the Major Insect Pests of Rice. Proceeding of the Symp. at the IRRI. John Hopkins Press, Baltimore. pp. 419-430.
Noori Qanblani, Q., Hosseini, M. and Yaghmaei, F. 1995. Plant resistance to insects. Mashhad University Jihad Publications 262 p.
Osko, T. and Nasiri. M. 2014. Evaluation of sensitivity and resistance of promising rice lines to Chilo suppressalis (Walk). Plant Protection (Scientific Journal of Agriculture) 37(2): 15-24. (in Farsi)
Painter, R. H. 1958. Resistance of plants to insects. Annual Review of Entomology 3: 226-290 pp.
Panda, N., Pradhan, B., Samalo, A. P. and Prakasa Rao, P. S. 1975. Note on the relationship of some biochemical factors with the resistance in the varieties to yellow rice stem borer. Indian Journal of Agricultural Sciences 45(10): 499-501.
Pasalu, I. C. and Katti, G. 2006. Advances in eco friendly approaches in rice IPM. Journal of Rice Research 1(1): 83-90.
Pathak, M., Andres, F., Gallacgac, N. and Raros, R. 1971. Resistance of varieties to striped rice borers. International Rice Research Institute. 69 pp
Pathak. M. D. 1975. Insect Pest of Rice. Indian Rice Research Institute, Phillippines. 68 p.
Rapusas, H. R. and Heinrichs, E. A. 1987. Genetic evaluation for insect resistance in rice. International Rice Research Institute, Los Banos, Philippines.
Roy, J. K., Israel, P. and Pawar, M. S. 1971. Breeding for insect resistance in rice. Oryza 8: 129- 134.
Saeb, H. and Mohammad Salehi, M. S. 2002. Evaluation of resistance of rice sent by International Rice Research Institute against rice stem borer in field conditions. Proceedings of 13th Iranian Plant Protection Congress. 7-11 September, Iran. pp. 184.
Sfakianakis, I. N, Vimplis, I., Staurakis, G. and Fytizas, E. 1981. Insecticide evaluation for control of Sesamia nonagrioides in maize. Annals of the Benaki Phytopathological Institute 13: 73-79.
Singh, J. and Sidhu. G. S. 1993. Advances in insect resistance in Rice. InDhaliwal, G. S. and Dilawari,V. K. (Eds.).Advances in host plant resistance to insect (eds. Dhaliwal, G. S. and Dilawari, v. k.). Kalyani Publishers, Ludhiana. 443 p.
Srivastava, S. K., Biswas, R., Garg, D. K., Gyawali, Haqua, N. M. M., Saroj Jaipal, P. I., Kamal, N. Q., Kumar, P., Pathak, M., Pathak. P. K., Prasad, C. S., Ramzan, M., Rehman, A., Rurmzan, M., Salim, M., Singh, A., Singh, U. S. and Tiwari, S. N. 2005. Management of stem borers of rice and wheat in rice- wheat system of Pakistan, Nepal, India and Bangladesh. Rice-Wheat Consertium for the Indo-Gangentic Plains, India.
Visalakshmi, V., Hari Satyanarayna, N., Jyothula, D. P. B., Raju, M. R. B. and Ramana Murthy, K. V. 2014. Screening of rice germplasm for resistance to yellow stem borer Scirpophaga incertulas Walker. International Journal of Plant, Animal and Environmental Sciences 4: 129-133.
تحقیقات آفات گیاهی
دوره 11، شماره 2
شهریور 1400
صفحه 1-14

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 30 شهریور 1400
  • تاریخ پذیرش: 30 شهریور 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار