نیازهای گرمایی و پارامترهای رشد جمعیت شپشه دندانه دار غلات (Oryzaephilus surinamensis (Coleoptera: Silvanidae روی ارقام مختلف گندم در شرایط آزمایشگاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

شپشه دندانه دار غلات (Oryzaephilus surinamensis (L.) (Coleoptera: Silvanidae از آفات محصولات انباری مانند گندم انبار شده می‌‌باشد. در این تحقیق زیست­شناسی، نیازهای گرمایی و پارامترهای رشد جمعیت شپشه دندانه ­دار غلات روی پنج رقم گندم قدس، مهدوی، چمران، کویر و پیشتاز مورد مطالعه قرار گرفت. تمامی آزمایش­ ها در رطوبت نسبی 5 ±70 درصد و دوره نوری 12 ساعت تاریکی و 12 ساعت روشنایی انجام گرفت. دوره لاروی و شفیرگی در دمای 5/0±28 در روی ارقام مختلف اختلاف معنی ­داری را نشان ندادند. میانگین میزان تخمریزی ماده ­ها نیز روی ارقام مختلف مقایسه شد. متوسط میزان تخم­ریزی 28/8±11/105 تخم روی رقم قدس و 34/4 ±72/72 تخم  روی رقم کویر به دست آمد که به ترتیب بیش­ترین و کم­ترین میزان تخم­ریزی را روی ارقام مختلف به خود اختصاص دادند. تاثیر دما روی نرخ رشد مراحل نابالغ در دماهای 20، 25، 28 و30 درجه سلسیوس روی ارقام مختلف مقایسه شد. نتایج نشان داد که با افزایش دما از 20 تا 30 درجه سلسیوس طول دوره لاروی و شفیرگی کاهش معنی ­داری داشت. در آزمایش دیگر نیاز­های گرمایی شپشه دندانه ­دار در پنج رقم گندم، با قراردادن حشره در شش دما بررسی شد. کمترین صفر رشد مرحله لاروی و شفیرگی به ترتیب در ارقام چمران و پیشتاز و بیشترین آن در رقم قدس به دست آمد. بررسی پارامترهای رشد جمعیت در دمای 5/0±28 درجه سلسیوس و برای بیست تکرار انجام شد. مقایسه پارامترهای رشد جمعیت نشان داد که به طور معنی­ دار رقم مهدوی با 65/71 بالاترین مقدار نرخ خالص تولیدمثل R0 و رقم کویر با 55/33 کمترین مقدار R0 راداشت. بالاترین مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت(rm) به میزان 0642/0 بر روز روی رقم مهدوی وکم­ترین آن 0508/0 بر روز روی رقم پیشتاز بود. کم­ترین زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت (DT) و کم‌ترین طول دوره یک نسل (T) به ترتیب در ارقام مهدوی و چمران و بیش‌ترین آن در رقم پیشتاژ مشاهده شد. میزان lروی ارقام مختلف تفاوت معنی ­دار نداشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Thermal requirements and population growth parameters of Oryzaephilus surinamensis (L.) (Coleoptera: Silvanidae) on different wheat varieties in laboratory conditions

نویسندگان [English]

  • F. Shafaghi
  • K. Kamali
  • Y. Fathipour
چکیده [English]

Sawtoothed grain beetle, Oryzaephilus surinamensis (L.)(Coleoptera: Silvanidae) isone of the major pests of stored products like stored wheat. In the current study, biology in laboratory, thermal requirements and population growth parameters of O. surinamensis were studied on five wheat varieties including Ghods, Mahdavi, Chamran, Kavir and Pishtaz. These experiments were carried out in growth chamber at 70±5% R.H and a photoperiod of 12 L: 12 D h.. Larval and pupal periods at 28±0.50C showed no significant difference on various varieties. Average oviposition rate of female on different varieties were also compared. Each female laid 105.11±8.28 and 72.72±4.34 eggs on Ghods and Kavir varieties, respectively, showing the highest and the lowest oviposition rates among varieties. Effect of temperature on growth rate of immature stages was also studied at 20, 25, 28 and 30°C on the five mentioned varieties. The results revealed that increasing temperature from 20 to 30°C. decreased the larval and pupal periods. The thermal requirements of sawtoothed grain beetle were studied on the five wheat varieties. by keeping the insects at 15, 20, 25, 28 30 and 35°C. The result showed the minimum larval T0 was occurred on Chamran variety and the maximum on Ghods. The lowest pupal T0 was observed on Pishtaz and the highest on Ghods. The lowest and the highest thermal constant of larval and pupal stage occurred on Ghods and Pishtaz, respectively. Comparison of population growth parameters revealed the highest (71.65 days) and the lowest (33.55 days) value of R0 was on Mahdavi and Kavir, respectively. In these conditions the highest and lowest values of rm were recorded on Mahdavi and Pishtaz varieties, respectively. The shortest doubling time (DT) (10.79 days) belonged to Mahdavi varietiy and the shortest generation time (65.16 days) was obtained on Chamran. The value of l showed no significant difference among varieties.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oryzaephilus surinamensis
  • population growth parameters
  • wheat variety
  • thermal requirements