تعیین دامنه میزبانی و نوسان های جمعیت پسیل آسیایی (Diaphorina citri (Hemiptera: Psyllidae روی مرکبات در سه استان جنوبی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

بیماری میوه سبز مرکبات یا Greening یکی از بیماری­ های بسیار خطرناک مرکبات در جهان است، که اخیرا از برخی نقاط کشور گزارش شده است و به علت حضور ناقل آن Diaphorina citri Kuwaya  در کشور تحقیقات روی آن ضروری می باشد. به منظور تعیین دامنه میزبانی و نوسان­ های جمعیت این آفت روی میزبان­ های مختلف، در استان­ های کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان سه باغ با شرایط مشابه انتخاب شد و در هر باغ سه گونه متفاوت با توجه به منطقه در نظر گرفته (این گونه­ ها در استان هرمزگان لیموشیرین، لیموترش و پرتقال، در منطقه جیرفت لیموترش، پرتقال و گریپ ­فروت و در بلوچستان ، لیموترش، پرتقال و نارنگی را شامل می ­شدند.) و از هر گونه 10 درخت انتخاب شد و نمونه برداری­ هایی به صورت هر دو هفته یک بار از آن ­ها و علف­ های هرز باغ انجام گرفت. برای شکار حشرات بالغ تله ­های چسبنده زرد رنگ به صورت یک درخت در میان در باغ نصب شد. پس از شمارش و بررسی حشرات جمع آوری شده مشخص شد که طی دو سال نمونه برداری لیموترش با میانگین جمعیت به ترتیب 55/12±194/53، 11/1 ±49/11 و 75/2 ±48/8 عدد پسیل به ازای هر درخت در استان بلوچستان، منطقه جیرفت و استان هرمزگان میزبان ارجح این آفت محسوب می­ شود. بررسی تغییرات جمعیت حشره نیز نشان داد که اغلب از اواسط اسفند و اوایل فروردین جمعیت پسیل رو به افزایش می ­گذارد اما اوج جمعیت این حشره بسته به شرایط آب و هوایی و زمان جوانه ­زنی درختان در هر منطقه متفاوت می باشد که این زمان در جیرفت از اواخر فروردین تا اواسط اردیبهشت و اواخر شهریور، در بلوچستان اسفند، اواخر خرداد و اوایل تیر و در هرمزگان ماه ­های اسفند و فروردین می باشد. بنابراین زمان کنترل با این آفت در هریک از نواحی مورد بررسی با توجه به اوج جمعیت آن متفاوت می­ باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Host preference and population dynamics of Asian citrus psyllid Diaphorina citri (Hemiptera: Psyllidae) on citrus in three provinces of southern Iran

نویسندگان [English]

  • F. Shafaghi
  • Gh. Golmohammadi
  • S. Ranjbar
  • M. Khosravi
  • M. Asgari
چکیده [English]

Citrus Greening disease is one of the most serious diseases in the world, which has recently been reported from some parts of Iran. Due to the presence of its vector, Diaphorina citri, in our country, study on the vector is essential. In order to identify the host species and population dynamism of Asian Citrus Psylla on different hosts, three citrus orchards of the same condition, each with three cultivars in Kerman, Hormozgan and Baluchestan provinces were selected. Ten selected trees of each cultivar and weeds were sampled every two weeks and collected insects were selected. The yellow sticky traps to capture adult was installed every other one in orchards. The mean number of psylla per tree on lemon were calculated 15.47±12.55, 11.49 ±1.11and 8.48±2.75 psylla in Baluchestan , Jiroft and Hormozgan, respectively and lemon is preferred host of this pest. Diagrams drawn from data showed that the insect population often increased in early March but the peak of population, depending on weather condition and time of bud formation of trees in each region is different. Population peak time is from late April to mid-May and late September in Jiroft, March, Late May and early June in Baluchistan and in March and April inHormozgan. As a result, the control time in any studied region is different according to population peak time.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Asian citrus psyllid
  • population dynamism
  • Host preference