شناسایی مولکولی گونه های پروانه های زنبورمانند درختان فضای سبز شهر اصفهان و تعیین شدت آلودگی درختان میزبان مختلف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

پروانه­ های زنبور مانند از خانواده  Sesiidae یکی از مخرب‌­ترین آفات چوبخوار درختان مثمر و غیر مثمر در کشور­های مختلف دنیا محسوب می­ شوند. با توجه به بروز خسارت شدید پروانه­ های زنبور مانند در فضای سبز شهر اصفهان، گونه­ های خسارت­زا مورد شناسایی قرار گرفتند. درصد و شدت آلودگی گونه­‌های مختلف درختی به این آفات با بازدید 4768 اصله درخت در 14 منطقه شهرداری، دانشگاه صنعتی اصفهان و پارک جنگلی ناژوان تعیین شد. شناسایی گونه­ ها، با استخراج DNA از مرحله لاروی و حشره کامل سپس واکنش زنجیره­ای پلی­مراز و توالی­ یابی ناحیه سیتوکروم اکسیداز یک (COI) انجام گرفت. نتایج توالی­ یابی مشخص کرد که گونه، (Gorbunov) Synanthedon caucasica روی چنار، نارون وسک و نارون چتری و گونه Sesia pimplaeformis (Oberthür) (=Eusphecia pimplaeformis) روی بید و صنوبر خسارت ­زا می ­باشند. درصد آلودگی میزبان­ ها با محاسبه نسبت درختان آلوده به کل درختان و شدت آلودگی با محاسبه مجموع تعداد آلودگی فعال لاروی، آلودگی قدیمی (قبلی) و پوسته شفیرگی روی تنه به ازای هر 10 سانتی­متر از قطر تنه درخت تعیین گردید. این بررسی با 10 تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی و آزمایش تجزیه مرکب اجرا شد، به­طوری که منطقه به عنوان عامل اصلی و میزبان به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. با محاسبه رگرسیون خطی بین قطر درخت و شدت آلودگی، تاثیر قطر درخت بر شدت آلودگی نیز بررسی شد. از نظر درصد آلودگی نتایج نشان داد که %8/53 درختان چنار، %4/64 درختان نارون چتری، %6/65 درختان نارون وسک، %2/45 درختان سپیدار و %6/52 درختان بید و در مجموع از کل درختان میزبان، %2/53 درختان آلوده به این آفات بودند. از نظر شدت آلودگی درختان نارون چتری با میانگین شدت آلودگی 2/4 بیشترین شدت آلودگی را به خود اختصاص داده و نارون وسک، چنار، بید و سپیدار به ترتیب در درجات بعدی قرار داشتند. در این مطالعه هیچ گونه علائم آلودگی گونه ­های پروانه زنبور مانند روی درختان توت، اقاقیا و زبان گنجشک مشاهده نشد. همبستگی بین قطر تنه و میزان آلودگی درختان مثبت ولی این همبستگی تنها در درختان نارون چتری و بید در سطح % 5 معنی­ دار بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Molecular identification of clearwing moth species on landscape trees in Isfahan and determination of their infestation intensity on different tree species

نویسندگان [English]

  • B. Zarifnia
  • J. Khajehali
  • A. Mazaheri
  • M. R. Sabzalian
چکیده [English]

The Clearwing moths (Lep.: Sesiidae) are important and destructive pests of fruitful and non- fruit bearing trees in different countries of the world. Considering the high damage of sesiid moths in Isfahan landscape, the infestation percentage and intensity were studied on 4768 trees of different species in 14 Isfahan municipality regions, Isfahan University of Technology campus and Nazhvan parks as 15th and 16th regions, respectively.  To identify sesiid moth species, DNA was extracted from larvae and adults. Polymerase Chain Reaction (PCR) was used to amplify a 709-bp region of the mitochondrial DNA cytochrome oxidase I and samples were sequenced. Results of COI sequences revealed that the moth Synanthedon caucasica (Gorbunov) is the damaging species on Platanus orientalis, Ulmus carpinifolia and U. carpinifolia var umbraculifera and the sesiid moth Sesia pimplaeformis (Oberthür) (=Eusphecia pimplaeformis) is harmful to Salix alba and Populus alba. Percentage of infestation was calculated based on the number of infested trees divided by total trees and intensity of infestation was determined based on the total number of pupal exuviae, active larval holes and inactive larval holes per 10 centimeters of trunk diameter. The combined analysis was performed in a completely randomized design with 10 replicates. The regions and hosts were considered as main and secondary factors, respectively. Using linear regression between tree diameter and infestation rate, the effect of trunk diameter on the infestation rate was determined. Results showed that 53.8 % of Platanus orientalis, 65.6% of U. carpinifolia, 64.4% of U. carpinifolia var umbraculifera, 52.6% of S. alba and 45.2% of P. alba and totally 53.2% of all trees were infested with sesiid larvae. The highest infestation intensity (4.2) was observed on U. carpinifolia var umbraculifera. The species U. carpinifolia, Platanus orientalis, salix alba and P. alba had lower infestation intensity. No sesiid damage symptoms were observed on Morus spp., Rubinia pseudoacacia and Fraxinus rotundifolia subsp. persica. On all host tree species, the correlation between trunk diameter and infestation rate was positive but a significant correlation (p < 0.05) was only occurred in U. carpinifolia var umbraculifera and salix alba.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sesiidae
  • Cytochrome oxidase I
  • Infestation percentage and intensity
  • Ornamental pests