نوسان‌های جمعیت مراحل نابالغ رشدی و تعیین مناسب‌ترین ناحیه گیاهی برای نمونه‌برداری از بید گوجه‌فرنگی Tuta absoluta Meyrick (Lep.: Gelechiidae) در شرایط گلخانه در جیرفت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، جیرفت، ایران

چکیده

بید گوجه­فرنگی،  Tuta absoluta Meyrick (Lep.: Gelechiidae)آفتی است که از سال 1389 وارد کشور شده و به سرعت در مناطق مختلف از جمله جیرفت گسترش یافته است. نظر به سطح زیر کشت قابل توجه گلخانه­های گوجه­‌فرنگی در این منطقه، ناشناخته بودن و قدرت خسارت­زایی بسیار بالای بید گوجه‌فرنگی، مطالعه نوسان­های جمعیت و تعیین بهترین ناحیه گیاهی برای نمونه­برداری از جمعیت افراد نابالغ این آفت جهت اتخاذ تصمیم­های مدیریتی، بسیار مهم است. در این مطالعه، با کشت گیاه گوجه­فرنگی در شرایط گلخانه، اقدام به نمونه­برداری هفتگی از مراحل مختلف رشدی حشره شامل تخم، لارو و دالان­های لاروی به شیوه بررسی بوته­ و نمونه­برداری از برگ­ها شد. نتایج نشان داد که فعالیت این حشره از اواسط فصل رشد (اواسط بهمن ماه) در گلخانه مشاهده شده و به­تدریج تراکم جمعیت رو به فزونی نهاده و اوج جمعیت در فروردین و اردیبهشت می‌باشد که در این مدت 5-4 نسل نیز ایجاد می‌نماید. با ارزیابی داده­های حاصل از نمونه­برداری­ مشخص شد که بیش‌ترین میزان تخم­ریزی حشره در نیمه بالایی بوته­ها و به طور عمده در سطح زیرین برگ­ها صورت می­گیرد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که نمونه­برداری از دالان­های لاروی نسبت به شمارش مراحل زیستی حشره از دقت بالاتری در تخمین جمعیت آفت برخوردار است. هم‌چنین، بر اساس آزمون همبستگی مشخص شد که بین تغییرات میانگین تعداد لارو و دالان­های لاروی در نیمه فوقانی بوته­ها، همبستگی مثبت و بیش از دو بخش دیگر بوته وجود دارد و می­توان تنها با نمونه­برداری از برگ­ها در این قسمت و شمارش تعداد دالان­ها برآوردی از جمعیت لاروهای فعال به دست آورد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Population fluctuation of pre- adult stages and determining the most suitable plant area for sampling of Tuta absoluta Meyrick (Lep.: Gelechiidae) under greenhouse conditions in Jiroft

نویسنده [English]

  • P. Namvar
Plant Protection Research Department, South Kerman Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Jiroft, Iran.
چکیده [English]

Tomato leaf miner, Tuta absoluta Meyrick (Lep.: Gelechiidae) is a invasive pest for country since 2010 and spread rapidly in different regions including Jiroft. Regarding the increased area of tomato cultivation under greenhouses conditions in this region, the unknown status of pest and its high potential for damage, the study of population fluctuation and determining the best area of the plant for sampling of pre-adult stages is very important to make reliable management decisions. In this study in a tomato cultivated greenhouse, leaves were weekly sampled to check various stages of insect growth including eggs, larvae, and leaf mines. The results showed that the insect activity observed from the middle of growing season and population density gradually increased to its peak in April and May. During this period of time, it reproduces 4-5 generations. The highest number of insect eggs was found on the upper half of the plants and mainly in the lower surface of the leaves. In addition, it was revealed that the sampling of leaf mines was more accurate than counting different developmental stages in estimating the population density of this pest. Based on Correlation test, it was found that there is a positive correlation between the changes in the number of leaf mines and density of larval population in the upper half of the plant. Accordingly, the population density of larvae can be estimated only by sampling the leaves in this section and counting the number of leaf mines.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tomato leaf miner
  • Population fluctuation
  • Sampling
  • Generations

مراجع

Apablaza, J. 1992. La polilla del tomate y su manejo. Tattersal 79:12–13.
Bajonero, J., Cordoba, N., Cantor, F., Rodriguez, D. and Cure, J. R. 2008. Biology and life cycle of Apanteles gelechiidivoris (Hymenoptera: Braconidae) parasitoid of Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae). Agronomy of Colombia 26: 417–426.
Baniameri, V. and Cheraghian, A. 2012. The first report and control strategies of Tuta absoluta in Iran. Bulletin OEPP/EPPO 42(2): 322-324.
Barrientos, Z. R., Apablaza, H. J., Norero, S. A. and Estay, P. P. 1998. Threshold temperature and thermal constant for development of the South American tomato moth, Tuta absoluta (Lepidoptera, Gelechiidae). Ciencia e Investigacion Agraria 25: 133–137.
Benvenga, S. R., Fernandes, O. A. and Gravena, S. 2007. Decision making for integrated pest management of the South American tomato pinworm based on sexual pheromone traps. Horticultura Brasileira 25: 164–169.
Chandler, L. D. and Gilstrap, F. E. 1987. Seasonal fluctuation and age structure of Liriomyza trifolii larval population on bell peppers. Journal of Economic Entomology 80: 102-106.
Desneux N., Wajnberg E., Wyckhuys K. A. G., Burgio G., Arpaia S., Narva´ez-Vasquez C. A., Gonza´lez-Cabrera J., Catala´n Ruescas D., Tabone E., Frandon J., Pizzol J., Poncet C., Cabello T. and Urbaneja A. 2010. Biological invasion of European tomato crops by Tuta absoluta: ecology, geographic expansion and prospects for biological control. Journal of Pest Science 83: 1–19.
El- Aassar, M. R., Soleiman, M. H. A. and Abd El- Elaal. 2015. Efficiency of sex pheromone traps and some bio and chemical insecticides against tomato borer larvae, Tuta absoluta (Meyrick) and estimate the damages of leaves and fruit tomato plant. Annals of Agricultural Science 60(1): 153–156.
EPPO. 2009. EPPO Reporting service—Pest and Diseases. Paris 8: 08-01.
Faccioli, G. 1993. Relationship between males caught with low pheromone doses and larval infestation of Argyrotaenia pulchellana. Entomologia Experimentalis et Applicata 68: 165–170.
Feng, M. G. and Nowierski, R. M. 1992. Spatial distribution and sampling plans for four species of cereal aphids (Homoptera: Aphididae) infesting spring wheat in southwestern Idaho. Journal of Economic Entomology 85: 830-837.
Garcia, M. F. and Espul, J. C. 1982. Bioecology of the tomato moth (Scrobipalpula absoluta) in Mendoza, Argentine Republic. Revista de Investigaciones Agropecuarias 17:135–146.
Hsu, J. C., Horng, S. B. and Wu, W. J. 2001. Spatial distribution and sampling of Aulacaspis yabunikkei (Homoptera: Diaspididae) in camphor trees. Plant Protection Bulletin 43:69-81.
Korycinska, A. and Moran, H. 2009. South American tomato moth Tuta absoluta. The Food and Environment Research Agency (Fera). Retrieved March 2, 2020 from.  https://planthealthportal.defra.gov.uk/assets/factsheets/southAmericanTomatoMoth.pdf.
Jones, V. P. and Parrella, M. P. 1986.Development of sampling strategies for larvae of Liriomyza trifolii (Dip: Agromyzidae) in chrysanthemums. Environmental Entomology 15: 268-273.
Lee, D. H., Park, J. J. Park, H. and Cho, K. 2005. Estimation of leaf mine density of Liriomyza trifolii in cherry tomato greenhouse using fixed precision sequential sampling plans. Journal of Asia Pacific Entomology 8: 81-86.
Lietti, M. M. M., Botto, E. and Alzogaray, R. A. 2005. Insecticide Resistance in Argentine Populations of Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae). Neotropical Entomology 34: 113-119.
Megido, R. C., Haubruge, E. and Verheggen, F. J. 2013.  Pheromone-based management strategies to control the tomato leafminer, Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae). A review of Biotechnology and Agronomy Society of Environment 17(3): 475-482.
Namvar, P. 2014. Evaluation of Presence – absence sampling technique to evaluate densities of larvae and mines of vegetable leafminer, Liriomyza sativae Blanchard on greenhouse cucumber in Jiroft. Journal of Science and Technology of Greenhouse Culture 5(15): 1-8. (In Farsi)
 Namvar, P. and Gharaei, B. 2018. The most suitable type, height and location of Tuta absoluta pheromone traps and determination of its generations by degree day method. Plant Pest Research 8(3): 29-42. (In Farsi).
Ostrauskas, H. and Ivinskis, P. 2010. Records of the tomato pinworm Tuta absoluta Meyrick (Lepidoptera: Gelechiidae) – in Lithuania. Acta Zoologica Lituanica 20:150-155.
Parrella, M. P. 1987. Biology of Liriomyza. Annual Review of Entomology 32: 201-224.
Pedigo, L. P. 1994. Introduction to sampling arthropod populations. In: Pedigo, L. P. and Buntin, G. D. (Eds.) Handbook of sampling methods for arthropods in agriculture. CRC, Boca Raton, FL, pp. 1-11.
Shiberu, T. and Getu, E. 2017.  Evaluation of colored sticky traps for the monitoring of Tuta absoluta Meyrick (Lepidoptera: Gelechiidae) in tomato under glasshouse in Ethiopia. Agricultural Research and Technology 9(3): 555762.
Schuster, D. J. and Beck, H. W. 1992.Presence- absence sampling for assessing densities of larval leaf miners in field ground tomatoes. Tropical Pest Management 38: 254-256.
Southwood, T. R. E. and Henderson, P. A. 2000. Ecological methods. Blackwell Sciences, Oxford. 3rd ed.
Todd, A. D., Pedigo, L. P. and Rice, M. R. 1998. Evaluation of growers oriented sampling techniques and proposal of a management program for potato leafhopper (Hom.: Cicadellidae) in alfalfa. Journal of Economic Entomology 91: 143-149.
Tosevski, I., Jovic, J., Mitrovic, M., Cvrkovic, T., Krstic, O. and Krnjajic, S. 2011. Tuta absoluta Meyrick, (Lepidoptera, Gelechiidae) a new pest of tomato in Serbia. Pesticides and Phytomedicine Journal 26(3): 197- 204.
تحقیقات آفات گیاهی
دوره 10، شماره 2
شهریور 1399
صفحه 47-57

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 مهر 1399
  • تاریخ پذیرش: 01 مهر 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار