نمونه‌گیری دنباله‌ای با دقت ثابت از جمعیت کنه تارتن دولکه‌ای (Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidaeدر مزارع لوبیا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، پردیس بروجرد

چکیده

کنه تارتن دولکه‌ای Tetranychus urticae Koch یکی از مهم ­ترین آفات لوبیا در اغلب نواحی ایران می ­باشد. به منظور استقرار یک برنامه مدیریتی مناسب برای این آفت در مزارع لوبیا، به ساخت یک مدل نمونه ­برداری نیازمندیم که شرایط را برای تخمین تراکم جمعیت آفت با سرعت و دقت بالا فراهم نماید. طی سال­های 1391-1390، توزیع فضایی و طرح­ های نمونه­ گیری دنباله ­ای جهت تخمین جمعیت کنه تارتن دولکه­ ای T. urticaeدر مزارع لوبیا معمولی شمال استان لرستان (بروجرد، دورود و ازنا) با استفاده از واحدهای مختلف نمونه­ برداری مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش با توجه به برازش بهتر داده ­ها با قانون نمایی تایلور، آماره ­های این مدل برای هر واحد نمونه، جهت ارایه طرح ­های نمونه­ برداری دنباله ­ای شمارشی مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مقدار آماره b تایلور برای همه مراحل زندگی کنه تارتن به شکل معنی ­داری بزرگ­تر از 1 بود که نشان ­دهنده تجمعی بودن توزیع فضایی جمعیت کنه تارتن دولکه­ ای T.urticae می­باشد. مقایسه آماره b تایلور مربوط به مراحل لارو، پوره و بالغ نشان داد که از نظر آماری اختلاف معنی ­داری بین آن­ ها وجود نداشت. بنابراین بدون نیاز به تفکیک مراحل زندگی کنه تارتن، آماره­ های b و α برای مجموع مراحل لارو+ پوره + بالغ به صورت مجدد محاسبه شد. نمودار اندازه نمونه در سه سطح خطای 10، 15 و 25 درصد محاسبه و مورد مقایسه قرار گرفت. همچنین اعتبارسنجی مدل نمونه­ برداری با دقت ثابت گرین برای هر واحد نمونه ­برداری، با استفاده از 12 سری از داده­ های مجزا (که برای محاسیه آماره­ های تایلور استفاده نشده باشند) انجام گرفت. نتایج اعتبارسنجی مدل­ ها نشان داد که به منظور دستیابی به سطح دقت 25/0، که به طور معمول در مدیریت تلفیقی آفات قابل قبول است، متوسط تعداد نمونه مورد نیاز برای واحدهای نمونه 2، 4 و 6 برگ به­ ترتیب 146، 102 و 86 نمونه بود. به عنوان یک نتیجه­ گیری، مدل نمونه­ برداری دنباله ­ای شمارشی با دقت 25/0 برای پایش این آفت در مزارع لوبیای آبی توصیه می ­شود. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Fixed precision sequential sampling plans of two spotted spider mite, Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) in Phaseolus vulgaris L. Fields

نویسندگان [English]

  • A. Mohiseni
  • M. H. Kushki
Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Borujerd campus, AREEO, Broojerd, Iran.
چکیده [English]

Two spotted spider mite, Tetranychas urticae Koch is one of the most important pests of common bean, Phaseolus vulgaris L. fields in most regions of Iran. To deploy the appropriate management of this pest, in common bean fields, we need to construct a sampling plan that allows estimate population density quickly and accurately. During 2011-2012, spatial distribution and fixed precision sequential sampling plans of  T. urticae population were investigated by the use of different sample unit sizes, in common bean fields in north of Lorestan province (Borujerd, Dorud and Azna). Regarding to the fitting of data with Taylor's power law, parameters of this method were used to develop the enumerative sequential sampling plans for each sample unit. Results showed that Taylor's b was significantly greater than 1, for all the life stages, indicating that T. urticae populations were aggregated. Comparison of Taylor's b for larvae, nymphs and adults, showed no significant difference among them. Therefore, Taylor's b and α re-estimated for total number of larvae+nymphs+adults, without separating them. Sample size curves were calculated and compared at 10%, 15% and 25% levels of precision. Also, for each sample unit, Green's fixed precision sequential sampling plans were validated using 12 independent data sets. Validation results of these models showed that to achieve a precision of 0.25, which is generally accepted in IPM programs, it is necessary to take samples with an average sample number (ASN) of 146, 102 and 86 for sample units of 2, 4 and 6, respectively.  In conclusion, the developed enumerative sequential sampling plans at precision level of 25% was recommended for monitoring this pest in irrigated common bean fields. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Common bean
  • Sample unit
  • Sequential sampling
  • Spatial distribution
  • Tetranychus urticae

مراجع

Abolfathi, N., Kocheili. F. and Mohiseni, A. 2012. An investigation on appropriate sample unit and sample universe to estimate Terranychus urticae Koch population in common bean (Phaseolus vulgaris L.) fields in north of Lorestan province. Iranian Journal of Plant protection 34(2); 33-45.
Amini, B. and Madadi, H. 2014.Spatial distribution of Brevicoryne brassicae and Diaeretiella rapae and development a fixed precision sampling plan. Journal of Plant Pest Research 4(1):1-10.
Arbab, A. and McNeill. M. R. 2014. Spatial distribution and sequential sampling plans for adult Sitona humeralis Stephens (Coleoptera: Curculionidae) in alfalfa. Journal of Asia-Pacific Entomology doi: 10.1016/j.aspen.2014.04.009.
Baek, S., Cho, K., Song, Y. H. and Lee, J. H. 2009. Sampling plans for estimating pepper fruit damage levels by Oriental tobacco budworm, Helicoverpa assulta (Guenee), in hot pepper fields. Journal of Asia-Pacific Entomology 12: 175–178.
Bidarnamani, F., Sanatgar, E. and Shabanipoor, M. 2015.Spatial Distribution Pattern of Tetranychus urticae  Koch (Acari: Tetranychidae) on Different Rosa Cultivars in Greenhouse Tehran. Journal of Ornamental Plants 5(3): 175-182.
Binns, M. R. 1994. Sequential Sampling for classifying pest status. In: Pedigo, L. P. and Buntin, G. D. (Eds.). Handbook of Sampling Methods for Arthropods in Agriculture. CRC Boca Raton., FL. pp. 137-174.
Elliott, J. M. 1979. Some methods for the statistical analysis of samples of benthic Invertebrates. Freshwater Biological Associatio, Scientific Publication 25. 157pp.
Elliott, N. C., Gilles, K .L., Royer, T. A., Kindler, S. D., Tao, F. L., Jones, D .B. and Cuperus, G. W. 2003. Fixed precision sequential sampling plans for greenbug and bird cherry-oat aphid (Homoptera: Aphididae) in winter wheat.Journal of Economic Entomology 96(5): 1585-1593.
Feng, M. G. and Nowierski, R. M. 1992. Spatial distribution and sampling plans for four species of cereal aphids (Homoptera: Aphididae) infesting spring wheat in southwestern Idaho. Journal of Economic Entomology 85(3): 830-837. 
Green, R. H. 1970. On fixed precision sequential sampling. Researches on Population Ecology (Kyoto) 12: 249-251.
Hamilton, A. J. and Hepworth, G. 2004. Accounting for cluster sampling in constructing enumerative sequential sampling plans. Journal of Economic Entomology 97(3): 1132-1136.
Iwao, S. 1968. A new regression method for analyzing the aggregation pattern of animal populations. Researches on Population Ecology 10: 1-20.
Jones, V. P. 1990. Sampling and dispersion of the two spotted spider mite (Acari: Tetranychidae) and the western orchard predatory mite (Acari: Phytoseiidae) on tart cherry. Journal of Economic Entomology 83(4): 1376-1380.
Mohiseni, A., Soleimannejadian, E., Mossadegh, M. S. and Rajabi, Gh. 2009. Fixed Presition Sequential Sampling Plans to estimate of overwintered Sunn Pest Eurygaster integriceps Putt. (Hem.: Scutelleridae) in Rainfed Wheat Fields in Borujerd north of lorestan province. Iranian Journal of Plant Protection 32(1): 33-47.
Naranjo, S. E. and Hatchison, W. D. 1997. Validation of arthropod sampling plans using a resampling approach: Software and analysis. American Entomologist43: 48-47.
Opit, G. P., Margolies, D. C. and Nechols, J. R. 2003. Within-plant distribution of two spotted spider mite, Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae), on Ivy geranium: development of a presence-absence sampling plan. Journal of Economic Entomology 96(2): 482-488.
O,Rourke, P. K. and Hutchison, W. D. 2003. Sequential sampling plans for estimating European corn borer (Lepidoptera: Crambidae) and corn earworm (Lepidoptera: Noctuidae) larval density in sweet corn ears. Crop Protection 22: 903-909.
Pearsall, I. A. and Myers, J. H. 2000. Evaluation of sampling methodology for determining the phenology, relative density, and dispersion of Western Flower Thrips (Thysanoptera: Thripidae) in Nectarine Orchards. Journal of Economic Entomology 93(2): 494-502.
Pedigo , L. P. and Buntin , G. B. 1993. Handbook of sampling methods for arthropods in agriculture. CRE Press. 705 p.
Pedigo, L. P. and Zeiss, M. R. 1996. Analyses in Insect Ecology and Management. Iowa State University Press/Ames. 168pp.
Rosner, B. 1990. Fundamentals of Biostatistics. Third Edition. PWS-KENT (translated by Amidi, A. 2002. Vol. 2. Tehran university press, Tehran, Iran).
SAS Institute, 1999. SAS/STAT user's guide, version 8, SAS Institute.Cary, NC.
Southwood, T. R. E. 1978. Ecological methods, with practicular reference to the study of insect populations. 2nd ed. Chapman & Hall, London. 524 pp.
Taylor, L. R. 1961. Aggregation, variance and the mean. Nature 189: 732-735.
Tsai, J. H., Wang, J. J. and Liu, Y. H. 2000. Sampling of Diaphorina citri (Homoptera: Psyllidae) on Orange Jassamine in southern Florida. Florida Entomologist 83(4): 446-459.
Yamamura, K. 2000. Colony expansion model for describing the spatial distribution of populations. Population Ecology 42: 161-169.
Young, J. L. and Young, J. H. 1998. Statistical Ecology. Kluwer Academic Publishers, Bosto 565 pp.
تحقیقات آفات گیاهی
دوره 6، شماره 3
آذر 1395
صفحه 11-23

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 29 آذر 1395
  • تاریخ پذیرش: 29 آذر 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار