پارامترهای رشد جمعیت و جدول زندگی بید گوجه‌فرنگی (Tuta absoluta (Meyrick) (Lep.: Gelechiidae روی دو رقم گوجه فرنگی

قربانی, روشنک; سراج, علی اصغر; الهیاری, حسین; فرخی, شهرام

پارامترهای رشد جمعیت و جدول زندگی بید گوجه‌فرنگی (Tuta absoluta (Meyrick) (Lep.: Gelechiidae روی دو رقم گوجه فرنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

بید گوجه فرنگی (Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae در ایران جزء آفات قرنطینه‌ای بوده که به تازگی در بیشتر مناطق کشور گسترش یافته و تبدیل به آفتی مهم در مزارع گوجه فرنگی، سیب زمینی و بادمجان شده است. در این تحقیق نمو، تولیدمثل و جدول زندگی این آفت روی دو رقم گوجه فرنگی مبیل و ریوگرند در شرایط آزمایشگاهی (دمای 2±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی) مورد بررسی قرار گرفت. داده های جدول زندگی بر اساس نظریه جدول زندگی سنی- مرحله رشدی دوجنسی تجزیه تحلیل شد. طول دوره رشدی پیش از بلوغ این آفت روی رقم های مذکور به ترتیب 301/0±85/20 و 37/0±4/21 و طول دوره تخمریزی به ترتیب 58/0±81/12 و 43/0±16/12روز محاسبه شد. ماده ها نیز روزانه بهطور میانگین به ترتیب 24/11±29/210 و 8/10±95/120 تخم گذاشتند. بیشترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ)، نرخ خالص تولیدمثل (R₀) و کوتاه‌ترین طول دوره یک نسل جمعیت (T) به ترتیب 0058/0±1580/0 (روز^-1)، 0068/0±1710/1 (روز^-1)، 44/10±6/73 (نتاج) و 35/0±21/27 روز روی رقم مبیل به دست آمد. بنابراین با توجه به ویژگی های زیستی و پارامترهای جدول زندگی، گوجه فرنگی رقم مبیل نسبت به ریوگرند به عنوان رقم حساس‌تر نسبت به افزایش جمعیت این آفت تعیین شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Population growth and life table parameters of leaf miner, Tuta absoluta (Meyrick) (Lep.: Gelechiidae) on two varieties of tomato

نویسندگان [English]

R. Ghorbani
A. A. Seraj
H. Allahyari
Sh. Farokhi

چکیده [English]

Tomato leaf miner, Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae), is a quarantine pest in Iran that has recently distributed to most parts of the country and become one of the most important and dangerous pests of tomatoes, potatoes and eggplants fields. In this research, development, reproduction and life table parameters of this pest were studied on two varieties of tomato Mobil and Rio grand in laboratory conditions (27±2°C, 60± 5% RH and a photoperiod of 16 L:8hD). Life table data were analyzed using age-stage, two-sex life table theory. The duration of total pre-adultstage of this pest was calculated 20.85±0.301 and 21.4±0.37 days and oviposition period lasted12.81±0.58 and 12.16±0.43 days, on these two varieties of tomato, respectively. Females also laid an average of 210.29±11.24 and 120.95±10.8 eggs, on tomato varieties, respectively. The highest intrinsic rateof increase (r), finite rate of increase (λ), net reproductive rate (R₀) and shortest mean generation time (T) were recorded 0.158±0.0058 (d^–1), 1.1710±0.0068 (d^–1), 73.6.4±10.44 (offspring) and 27.21±0.35 (days) on Mobil variety, respectively. Thus, according to the biological characteristics and life table parameters, the Mobil cultivar was determined more suceptible than Rio grand variety to the population increase of this pest.

کلیدواژه‌ها [English]