دموگرافی سفیدبالک پنبه (Bemisia tabaci (Hem.:Aleyrodidae روی رقم حساس و مقاوم گوجه فرنگی تیمار شده با عصاره گیاه شاتره (Fumaria parviflora (Lamark

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

سفیدبالک پنبه (Bemisia tabaci (Gennadius یکی از مهم­ترین آفات محصولات زراعی، گلخانه­ ها و گیاهان زینتی است. در این مطالعه اثر دز زیرکشنده عصاره گیاهی شاتره (Fumria parviflora (Lamark) (Papaverales: Fumariaceae روی پارامترهای جدول زندگی سن-مرحله دو جنسی سفید بالک پنبه روی دو رقم مقاوم (کال­جی­ان­تری) و حساس (ارگون) گوجه­ فرنگی ارزیابی شد. تعداد 30 حشره کامل هم سن به داخل قفس لیوانی رها سازی شد و بعد از 24 ساعت حشرات کامل حذف شد. تخم­ هایی که کمتر از 24 ساعت از عمرشان می­ گذشت نگهداری شد ومیزان تخمریزی حشرات ماده خارج شده تا پایان آخرین روز زندگی به­ طور روزانه ثبت شد.آزمایش در گلخانه شیشه­ ای و در شرایط دمایی 2 ±27 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5± 50 درصد و شرایط نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. نتایج نشان داد که حشرات روی رقم مقاوم کال­جی­ان­تری تیمار شده با عصاره شاتره دارای نرخ ذاتی افزایش جمعیت، نرخ ناخالص تولیدمثل، نرخ خالص تولیدمثل به­ ترتیب 062/0 بر روز، 2/37 تخم به­ ازای هر فرد، 1/10 تخم به­ازای هر فرد، پایین­تری نسبت به حشرات روی رقم حساس ارگون تیمار شده با عصاره شاتره به­ ترتیب 071/0 بر روز، 85/39 تخم بازای هر فرد و 82/13 تخم بازای هر فرد بودند. کاهش نرخ ذاتی افزایش جمعیت در رقم کال­جی­ان­تری در تیمار شاهد نشان­دهنده اثر کنترلی رقم مقاوم روی جمعیت سفیدبالک است. اگرچه تیمار هر دو رقم با عصاره شاتره باعث افت جمعیت آفت شد اما تاثیر رقم مقاوم با مصرف عصاره گیاهی نتایج بهتری داشت. بیشترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت در تیمار شاهد به همراه رقم حساس ارگون به میزان 1/0 بر روز و کمترین آن در تیمار شاتره به همراه رقم مقاوم کال­جی­ان­تری به میزان 06/0 بر روز مشاهده شد. بنابر این کاربرد ارقام مقاوم در کنار مصرف مواد حشره کش گیاهی تاثیرات بیشتری روی تراکم جمعیت این حشره نشان می­ دهد که در راهبرد IPM  آن بسیار مهم است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Demography of Bemisia tabaci (Hem.: Aleyrodidae) on sensitive and resistant tomato cultivars treated with extraction of fumitory, Fumaria parviflora (Lamark)

نویسندگان [English]

  • M. Samareh Fekri
  • M. A. Samih
  • S. Imani
  • M. Zarabi
چکیده [English]

Cotton whitefly, Bemisia tabaci (Gennadius) is one of the most important pests of agronomic in greenhouse’s crops and ornamental plants. In this study, the effect of sublethal dose of Fumria parviflora (Lamark) (Papaverales: Fumariaceae) extract on the age-stage, two-sex life table parameters of B. tabaci was evaluated. While insect was reared on sensitive (Ergon) and resistant (Cal j n3) tomato cultivars. A total of 30 adult insects of the same age were released into glass cage and the adults were removed after 24 hours. All less than 24 hours old eggs remained and the fecundity were recorded daily until the end of the last day of life. Experiments were done in greenhouse under controlled condition; 27 ± 2°C , 50 ± 5 %rh and 16 h light/8 h dark. Results showed lower intrinsic rate of increase, gross reproductive rate and net reproductive rate of pest on resistant varieties Cal j n3 with amount of 0.062 d-1, 37.2 egg/individual and 10.1 egg/individual respectively, than insects reared on susceptible cultivar, Eregon which were treated with Fumaria extract with amount of 0.071 d-1, 39.85 egg/individual and 13.82 egg/individual respectively. The intrinsic rate of increase reduction in control treatment of Cal j n3 cultivar showed the effect of resistant cultivars on pest population dynamic. Although extract of fumaria application increased a crash of population on both cultivars, coeffect of resistancy and herbal pesticide application showed a better result. The highest intrinsic rate of increase was observed in control and ergon  treatments with 0.1 d-1 and the lowest rate was recorded on F. parviflora+ Cal j n3 (0.06 d-1) ones. Therefore, usage of resistant varieties beside the herbal pesticides application showe deeply effect on this pest population density and is very important in its IPM strategy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intrinsic rate of increase
  • finite rate of increase
  • plant extract