دانشگاه گیلانتحقیقات آفات گیاهی2322-240910120200521Initial Pagesصفحات آغازین18410310.22124/iprj.2020.4103FA---Journal Article20200615With no abstract.ندارد ندارد ندارد ندارد.https://iprj.guilan.ac.ir/article_4103_ced887469a8041b6cca024e97783a603.pdfدانشگاه گیلانتحقیقات آفات گیاهی2322-240910120200521Advanced trap design of Metarhizium anisopliae spore release for controlling date palm horned beetle Oryctes elegansطراحی تله پیشرفته رهاسازی اسپور قارچ Metarhizium anisopliae برای کنترل سوسک شاخدار خرما Oryctes elegans115410110.22124/iprj.2020.4101FAمسعودلطیفیانسازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی، پژوهشکده خرما و میوههای گرمسیریاحمدمستعانسازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی، پژوهشکده خرما و میوههای گرمسیریJournal Article20200615The aim of this study was to investigate the potential of traps for releasing <em>Metarhizium anisopliae </em>Metsch in a population of date palm horned beetle <em>Oryctes elegans </em>Prell. The structure used in the trap consisted of an absorber section, stopper plates, pickup hopper, and trap chamber. In order to study different pheromone and dietary compounds in the trap predation rate, three treatments in three replications were cumulative pheromone, integration (cumulative pheromone and nutrient absorber) and nutrient absorber containing 20 g of date palm meristem. Insect retention time and concentration of inoculum were standardized to achieve maximum trap efficiency in adult insemination. Hence, five times of 20, 30, 40, 50 and 60 seconds and 5 concentrations of 10<sup>4</sup>, 10<sup>5</sup>, 10<sup>6</sup>, 10<sup>7</sup> and 10<sup>8</sup> spore/mL were considered. The final dimensions of 350×350×650 mm trap were made using standard workshop methods. The results showed that the type of attractant had significant effects on trapping efficiency of adults. The highest rate of insect trapping was observed in the combination of cumulative pheromone and date meristem and the lowest was found in the date meristem alone. The highest rate of trapping occurred at 8 pm. The best time and concentration for maximum male and female inoculation were 54.3 and 55.7 seconds as well as 4.14×10<sup>4</sup> and 4.36 10<sup>4</sup> 104 spores/ml, respectively. The results of the present research showed that the smart releasing trap of <em>M. anisopliae</em> as a pathogenic agent of the population of palm horned beetles possess the required efficiency in laboratory conditions.هدف از انجام این پژوهش، بررسی امکان استفاده از تله برای رهاسازی <em>Metarhizium anisopliae</em> Metsch در جمعیت سوسک شاخدار خرما <em>Oryctes elegans </em>Prell بود. ساختار مورد استفاده در تله شامل بخش جذبکننده، صفحات متوقفکننده، قیف جمعکننده و محفظه تله بود. برای بررسی ترکیبات مختلف فرومونی و غذایی در میزان شکار تله، سه تیمار با سه تکرار شامل فرمون تجمعی، تلفیقی (فرمون تجمعی و جاذب غذایی) و جاذب غذایی شامل 20 گرم بافت مریستم نخل خرما در نظر گرفته شدند. برای رسیدن به بیشینهی کارایی تله در تلقیح حشرات کامل، مدت زمان باقی ماندن حشرات کامل در اتاقک تلقیح و غلظت مایع تلقیح استاندارد شد. برای این منظور، 5 بازهی زمانی 20، 30، 40، 50 و 60 ثانیه و 5 غلظت 10<sup>4</sup>، 10<sup>5</sup>، 10<sup>6</sup>، 10<sup>7</sup> و 10<sup>8</sup>میلیلیتر در لیتر در نظر گرفته شد. اندازه نهایی تله 650×350×350 میلیمتر با استفاده از روشهای معمول کارگاهی ساخته شد. نتایج نشان داد که نوع ماده جلبکننده دارای تاثیر معنیداری روی شکار حشرات کامل توسط تله بود. بیشترین میزان شکار حشرات در تلفیق فرمون تجمعی با مریستم خرما و کمترین آن در مریستم مغز خرما به تنهایی بود و بیشترین میزان شکار در ساعت 8 غروب مشاهده شد. مناسبترین زمان و غلظت برای بیشترین تلقیح حشرات کامل نر و ماده بهترتیب معادل 3/54 و 7/55 ثانیه و 10<sup>4</sup>×14/4 و 10<sup>4</sup>× 36/4 اسپور در میلیلیتر بود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تله هوشمند رهاسازی <em>M. anisopliae</em> به عنوان عامل بیمارگر جمعیت سوسک شاخ دار خرما در شرایط آزمایشگاهی از کارایی لازم برخودار است.https://iprj.guilan.ac.ir/article_4101_127d8e3aba50ad59f95d0779d6c05de2.pdfدانشگاه گیلانتحقیقات آفات گیاهی2322-240910120200521Comparing the efficacy of common insecticides against the apple armored scale, Lepidosaphes malicola (Hem.: Diaspididae) in apple orchards of Semirom, Iranمقایسه اثر چند حشرهکش رایج روی سپردار واوی سیب Lepidosaphes malicola (Hem.: Diaspididae) در باغهای سیب سمیرم1729410210.22124/iprj.2020.4102FAپروانهنظریگروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایراننفیسهپورجوادگروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایرانحمزهایزدیگروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایرانسید رسولصحافیگروه ژنتیک و تولید گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایرانJournal Article20200615The apple armored scale, <em>Lepidosaphes malicola </em>Borchsenius (Hem.: Diaspididae) an important pest of fruit trees. Control of this pest depends mostly on the use of chemical pesticides. To study the effect of several pesticides on the pest population, two separate experiments were conducted in a randomized complete block design with three replications in two orchards. The first factor was treatments [control (water), spirotetramat 0.5 and 0.75 ml/L, flupyradifurone, thiacloprid, and pyriproxyfen 0.5 ml/L]. The second factor was the sampling time (1 day before and 1, 3. 5, 7, 14, 21, 28 and 35 days after treatment). Spirotetramat and flupyradifurone (with more than 80 percent mortality) had the most effect on the nymphal mortality. The mortality in thiacloprid and pyriproxyfen was lower than that of spirotetramat and flupyradifurone. By considering the treatment time, the mortality rate of nymphs by flupyradifurone, a butenolide with knockdown effect reached its highest level one day after treatment. In 0.75 ml/L concentrations of spirotetramat the highest decrease in the nymphal population was observed one week after treatment. Spirotetramat with up and down bilateral movement ability is a very long-lasting systemic insecticide. Results indicated a negligible effect of the pesticides on adult mortality under female shields. The use of 1.5- 2 percent volck® oil in winter spraying had a significant effect on pest control. Overall, spirotetramat and flupyradifurone showed a significant effect on the nymph’s control and can be recommended.سپردار واوی سیب، <em>Lepidosaphes malicola </em>Borchsenius (Hem.: Diaspididae) از آفات مهم درختان میوه است. کنترل این آفت به کاربرد آفتکشهای شیمیایی وابسته است. بهمنظور بررسی اثر چند آفتکش بر کاهش جمعیت آفت، دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو باغ انجام شد. فاکتور اول، سمپاشی [شاهد (آب)، اسپیروتترامات 5/0 و 75/0 میلیلیتر بر لیتر، فلوپیرادیفورون، تیاکلوپرید و پیریپروکسیفن 5/0 میلیلیتر بر لیتر] و فاکتور دوم، زمانهای نمونهبرداری (1 روز قبل و 1، 3، 5، 7، 14، 21، 28 و 35 روز پس از سمپاشی) در نظرگرفته شد. اسپیروتترامات و فلوپیرادیفورون (با میانگین تلفات بالای 80 درصد) دارای بیشترین اثرگذاری روی پورهها بودند. میزان کاهش آلودگی در تیمارهای تیاکلوپرید و پیریپروکسیفن از دو حشرهکش دیگر کمتر بود. با در نظر گرفتن زمان سمپاشی، در تیمار فلوپیرادیفورون که یک بوتنولید با اثر ضربهای است، میزان تلفات پوره یک روز پس از سمپاشی به بالاترین حد رسید. در تیمار اسپیروتترامات 75/0 میلیلیتر بر لیتر یک هفته پس از سمپاشی، بیشترین میزان کاهش جمعیت پوره مشاهده شد. اسپیروتترامات ترکیبی سیستمیک با توانایی حرکت دو طرفه آوندی میباشد. بنابراین، تأثیر آن از دوام بالایی برخوردار است. نتایج بیانگر اثر بسیار ناچیز آفتکشها در کنترل بالغین زیر سپر است. کاربرد روغن ولک 2-5/1 درصد در سمپاشی زمستانه، اثرگذاری قابل توجهی در کنترل آفت نشان داد. در مجموع، اسپیروتترامات و فلوپیرادیفورون از کارآیی خوبی در کنترل پورهها برخوردار بودند و در کنترل این آفت قابل توصیه میباشند.<br /> سپردار واوی سیب، <em>Lepidosaphes malicola </em>Borchsenius (Hem.: Diaspididae) از آفات مهم درختان میوه است. کنترل این آفت به کاربرد آفتکشهای شیمیایی وابسته است. بهمنظور بررسی اثر چند آفتکش بر کاهش جمعیت آفت، دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو باغ انجام شد. فاکتور اول، سمپاشی [شاهد (آب)، اسپیروتترامات 5/0 و 75/0 میلیلیتر بر لیتر، فلوپیرادیفورون، تیاکلوپرید و پیریپروکسیفن 5/0 میلیلیتر بر لیتر] و فاکتور دوم، زمانهای نمونهبرداری (1 روز قبل و 1، 3، 5، 7، 14، 21، 28 و 35 روز پس از سمپاشی) در نظرگرفته شد. اسپیروتترامات و فلوپیرادیفورون (با میانگین تلفات بالای 80 درصد) دارای بیشترین اثرگذاری روی پورهها بودند. میزان کاهش آلودگی در تیمارهای تیاکلوپرید و پیریپروکسیفن از دو حشرهکش دیگر کمتر بود. با در نظر گرفتن زمان سمپاشی، در تیمار فلوپیرادیفورون که یک بوتنولید با اثر ضربهای است، میزان تلفات پوره یک روز پس از سمپاشی به بالاترین حد رسید. در تیمار اسپیروتترامات 75/0 میلیلیتر بر لیتر یک هفته پس از سمپاشی، بیشترین میزان کاهش جمعیت پوره مشاهده شد. اسپیروتترامات ترکیبی سیستمیک با توانایی حرکت دو طرفه آوندی میباشد. بنابراین، تأثیر آن از دوام بالایی برخوردار است. نتایج بیانگر اثر بسیار ناچیز آفتکشها در کنترل بالغین زیر سپر است. کاربرد روغن ولک 2-5/1 درصد در سمپاشی زمستانه، اثرگذاری قابل توجهی در کنترل آفت نشان داد. در مجموع، اسپیروتترامات و فلوپیرادیفورون از کارآیی خوبی در کنترل پورهها برخوردار بودند و در کنترل این آفت قابل توصیه میباشند.https://iprj.guilan.ac.ir/article_4102_4867e4b9cdbab0263ad845e639d91ff0.pdfدانشگاه گیلانتحقیقات آفات گیاهی2322-240910120200521Field efficacy of some chemical and natural compounds for control of the snail Helicella candaharicaکارایی مزرعهای برخی ترکیبات شیمیایی و طبیعی برای کنترل حلزون سفید Helicella candaharica3140410410.22124/iprj.2020.4104FAحسانعالیشاهگروه گیاهپزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایرانمحمودمحمدی شریفگروه گیاهپزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران0000-0001-8520-7336علیرضاهادیزادهگروه گیاهپزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایرانJournal Article20200615The snail, <em>Helicella candaharica </em>(Pulmonata: Hygromiidae) is one of the most important terrestrial mollusk pest of field and orchards in Mazandaran province. The aim of this study was investigating the efficacy of different treatments in control of <em>H. candaharica</em> in lettuce and tomato fields. The treatments were copper sulfate (2.1 g/m<sup>2</sup>), metaldehyde (2.7 g/m<sup>2</sup>), Ferricol® (4 g/m<sup>2</sup>), Cuprex® (1 ml/m<sup>2</sup>) and two sawdust treatments; a 15-cm barrier was created around the half of the plants in first sawdust treatment and around the all of the plants in second sawdust treatment. 840 and 1350 snails were released within the plots in first and second field experiments, respectively. The results indicated more efficacy of Ferricol® in comparison with the other treatments in both lettuce (78.3%) and tomato (80.2%) field experiments at 21 days after treatment. The Cuprex® was ranked as the next treatment where its effectiveness was 48.3% in lettuce and 59.9% in tomato field. The metaldehyde treatments were more effective in tomato (55.7%) than lettuce (33.7% control) field. There was no significant difference between sawdust (average of 36%) and copper sulfate (average of 38% effectiveness) treatments. The results of this study demonstrated the appropriate ability of Ferricol® for replacement of the current chemical molluscicide, metaldehyde.حلزون سفید (Pulmonata: Hygromiidae) <em>Helicella candaharica</em>یکی از مهمترین نرمتنان خشکیزی در مزارع و باغهای استان مازندران است. در این پژوهش کارایی تیمارهای مختلف در کنترل این آفت در مزارع کاهو و گوجهفرنگی بررسی شد. تیمارها شامل کود سولفات مس (m<sup>2</sup>/g 1/2)، متالدهید (m<sup>2</sup>/g 7/2)، فریکول® (m<sup>2</sup>/g 4)، کوپرکس® (m<sup>2</sup>/ml 1) و دو تیمار خاک اره بود؛ در تیمار اول در نیمی از بوتهها و تیمار دوم دور تمام بوتهها سد دفاعی (cm 15) ایجاد شد. در آزمایش اول، 840 و دوم 1350 عدد حلزون هماندازه رهاسازی شد. نتایج نشان داد که در 21 روز پس از تیمار، فریکول با 3/78 و 2/80 درصد کارایی به ترتیب در مزرعه کاهو وگوجه فرنگی نسبت به سایر تیمارها کاراتر بود. تیمارکوپرکس® با 3/48 درصدکارایی در مزرعه کاهو و 9/59 درصد کارایی در مزرعه گوجه فرنگی در رتبه بعدی قرار گرفت. متالدهید در مزرعه گوجه فرنگی (7/55 درصد کارایی) نسبت به مزرعه کاهو (7/33 درصد کارایی) موثرتر عمل کرد. بین تیمارهای خاک اره با میانگین کارایی تقریبی 36 درصد در دو مزرعه وتیمار کود سولفات مس با میانگین کارایی تقریبی 38 درصد از نظر آماری اختلاف معنیداری وجود نداشت. نتایج این پژوهش نشان داد که ترکیب غیرشیمیایی فریکول® میتواند جایگزین مناسبی برای حلزونکش شیمیایی متالدهید علیه حلزون <em>H. candaharica</em> باشد.https://iprj.guilan.ac.ir/article_4104_cf104668ff68b1873eb9b4165e6f1136.pdfدانشگاه گیلانتحقیقات آفات گیاهی2322-240910120200521Comparitive insecticidal effect of chlorantraniliprole, spirotetramat, dimethoate and diazinon on vegetable leaf miner (Liriomyza sativae) under greenhouse conditionمقایسهی تاثیر حشرهکشهای کلرانترانیلیپرول، اسپیروتترامات، دیمتوآت و دیازینون روی مگس مینوز سبزی و جالیز (Liriomyza sativae) در شرایط گلخانه4153410510.22124/iprj.2020.4105FAفاطمهگرایلی مرادیگروه گیاهپزشکی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایرانمیرجلیلحجازیگروه گیاهپزشکی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایرانJournal Article20200615Vegetable leaf miner,<em>Liriomyza</em> <em>sativae </em>Blanchard (Diptera: Agromyzidae), is one of the most economically important pests of agricultural products, including vegetables and ornamentals. The larvae feed on leaf mesophyll and reduce photosynthesis and yield. Identifying more effective insecticides and choosing the suitable treatment method can be very important in managing this pest. In this study, the insecticidal effect of chlorantraniliprole, spirotetramat, dimethoate and diazinon were investigated on 1 <sup>st</sup> instar larvae of <em>L. sativae</em>. The study was conducted under greenhouse condition at 26 ± 2°C, 60 ± 10% RH and 16: 8 (L: D) h photoperiod. Preliminary experiments were performed to compare the insecticidal effects of leaf and root treatment of each insecticide. Leaf treatment was performed using leaf dipping method and soil treatment carried out by adding a certain amount of insecticide solution into the soil of each pot. Lethal concentrations were estimated for the treatments which caused higher mortality of the larvae. The results showed that only soil treatment of dimethoate (LC<sub>50</sub>: 53.73 mg ai L<sup>-1</sup>) was more effective than its leaf treatment (LC<sub>50</sub>: 162.91 mg ai L<sup>-1</sup>). The LC<sub>50</sub> values for leaf treatment of chlorantraniliprole, spirotetramat and diazinon were 0.24, 6.11 and 53.72 mg ai L<sup>-1</sup>, respectively. Considering the results of the bioassays, treatment of plant leaves by chlorantraniliprole and spirotetramat, and treatment of plant soil by dimethoate are proposed as effective insecticides and suitable treatments to control this pest.مگس مینوز سبزی و جالیز، <em>Liriomyza</em> <em>sativae </em>Blanchard (Diptera: Agromyzidae)، ، از نظر اقتصادی یکی از مهمترین آفات محصولات کشاورزی از جمله سبزی و زینتی میباشد. لاروهای این حشره از مزوفیل برگ تغذیه کرده و موجب کاهش فتوسنتز و محصول میشوند. شناسایی حشرهکشهایی با کارایی موثر و در عین حال انتخاب یک روش تیمار مناسب میتواند در مدیریت این آفت اهمیت بسیاری داشته باشد. در این پژوهش، تاثیر حشرهکشی کلرانترانیلیپرول، اسپیروتترامات، دیمتوآت و دیازینون روی لاروهای سن اول حشرهی <em>L.</em> <em>sativae</em> مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشها در شرایط گلخانهای 2 ± 26 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 10±60 درصد و دورهی نوری 8 ساعت تاریکی و 16 ساعت روشنایی انجام شدند. آزمایشهای اولیه برای مقایسهی تاثیر حشرهکشی تیمار برگ و ریشهی هر یک از حشرهکشها انجام شد. برای تیمار برگ از شیوهی غوطهور کردن برگ استفاده شد و برای تیمار خاک نیز مقدار مشخصی از محلول حشرهکش در داخل خاک هر گلدان ریخته شد. تخمین غلظتهای کشنده برای تیمارهایی که دارای بیشترین تاثیر حشرهکشی بودند، انجام شد. نتایج نشان دادند که تنها تیمار خاک دیمتوآت (mg ai L<sup>-1</sup> 73/53 : LC<sub>50</sub>) موثرتر از تیمار برگ (mg ai L<sup>-1</sup>91/162 : LC<sub>50</sub>) آن بود. مقادیر LC<sub>50</sub> برای تیمار برگ کلرانترانیلیپرول، اسپیروتترامات و دیازینون به ترتیب 24/0، 11/6 و 72/53 میلیگرم ماده موثر بر لیتر بودند. با در نظر گرفتن نتایج حاصل از زیستسنجیها، تیمار برگ گیاهان با حشرهکشهای کلرانترانیلیپرول و اسپیروتترامات و تیمار خاک گیاهان با حشرهکش دیمتوآت به عنوان حشرهکشهایی موثر و روشهای تیمار مناسب برای کنترل این آفت پیشنهاد میشوند.https://iprj.guilan.ac.ir/article_4105_b1dbf64d2bd60241c463d5f1eff00028.pdfدانشگاه گیلانتحقیقات آفات گیاهی2322-240910120200521Sublethal effects of flupyradifurone insecticide on the life table parameters of the mustard aphid, Lipaphis erysimi (Kalt)اثرات زیرکشنده حشرهکش فلوپیرادیفورون روی فراسنجههای جدول زندگی شته خردل، Lipaphis erysimi (Kalt)5568410610.22124/iprj.2020.4106FAسعیدهحسینیDepartment of Plant Protection, Faculty of Agriculture, Shahed University, Tehran, Iranحبیبعباسی پورگروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایرانعلیرضاعسکریانزادهگروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایرانعلینوروزیگروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایرانJournal Article20200615Canola is cultivated as an oil seed plant all over around the world. The mustard aphid, <em>Lipaphis</em><em>erysimi </em>(Kalt.) (Hem.: Aphididae) is one of the most important canola pests. In this study, the lethal and sublethal effects of flupyradifurone were evaluated on biological characteristics and life table parameters of the mustard aphid. The experiments were carried out at 20±2<sup>o</sup>C, 65±5% RH and 16L: 8D photoperiods. The life table parameters of <em>L. erysimi</em> were calculated using Carey's life table method. The LC<sub>50</sub>, LC<sub>25</sub>, and LC<sub>10</sub> values of the flupyradifurone insecticidewere 0.385, 0.093, and 0.026 mg/L, respectively. The intrinsic rate of increase (<em>r</em>= 0.34, 0.30, and 0.23 Female/female/day), finite rate of increase (<em>λ</em>= 1.41, 1.36, and 1.27 Female/female/day), mean generation time(<em>T</em>= 10.84, 9.98, and 9.00 d) and doubling time (<em>DT</em>= 0.49, 0.50, and 0.54 d) were calculated in control, LC<sub>10</sub>, and LC<sub>25 </sub>treatments, respectively. The highest rates of reproduction and population growth rates of the mustard aphid, <em>L. erysimi</em> population were related to control, LC<sub>10</sub>, and LC<sub>25 </sub>treatments, respectively. Experiments showed that the sublethal effects of flupyradifurone significantly reduced gross rate reproduction,intrinsic rate of increase, finite rate of increase and mean generation time and increased doubling time of mustard aphid. Therefore, according to the results of this study, the insecticide flupyradifurone has a good potential in controlling mustard aphids in lethal and sub-lethal concentrations. کلزا به عنوان یک گیاه دانه روغنی در سطح وسیعی از جهان کشت میشود. شته خردل<em>Lipaphis erysimi</em> (Kalt.) (Hemiptera: Aphididae)، یکی از مهمترین آفات کلزا است. در این تحقیق، غلظتهای کشنده و زیرکشنده حشرهکش فلوپیرادیفورون روی ویژگیهای زیستی و فراسنجههای جدول زندگی شته خردل بررسی شد. آزمایشها در دمای 2±20 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. فراسنجههای جدول زندگی شته خردل به روش جدول زندگی تک جنسی کری (Carey) محاسبه شد. میزان LC<sub>50</sub>، LC<sub>25</sub> و LC<sub>10</sub> حشرهکش فلوپیرادیفورون به ترتیب 385/0، 093/0 و026/0 میلیگرم بر لیتر محاسبه شد. مقدار نرخ ذاتی رشد جمعیت 34/0، 30/0 و 23/0 ماده به ازای ماده روز، نرخ متناهی افزایش جمعیت 41/1، 36/1 و 27/1 ماده به ازای ماده روز، متوسط مدت زمان یک نسل 84/10، 98/9 و 00/9 روز و زمان دو برابر شدن جمعیت 49/0، 50/0 و 54/0 روز به ترتیب در تیمار شاهد،LC<sub>10</sub> و LC<sub>25</sub>بهدستآمد. بیشترین میزان نرخهای تولیدمثل و نرخهای رشد جمعیت شته خردل به ترتیب مربوط به تیمار شاهد، LC<sub>10</sub> و LC<sub>25</sub> بود. آزمایشها نشان داد غلظتهای زیرکشنده حشرهکش فلوپیرادیفورون فراسنجههای نرخ خالص تولید مثل، نرخ ذاتی افزایش جمعیت، نرخ متناهی افزایش جمعیت و میانگین طول دوره یک نسل را به طور معنیداری کاهش و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت شته خردل را افزایش داد. بنابراین با توجه به نتایج این تحقیق حشرهکش فلوپیرادیفورون پتانسیل خوبی در کنترل شته خردل در غلظتهای کشنده و زیرکشنده دارد.https://iprj.guilan.ac.ir/article_4106_8fa6abd7e9500fdf8815f3b6cf8db249.pdfدانشگاه گیلانتحقیقات آفات گیاهی2322-240910120200521Biochemical biomarkers of lesser mulberry pyralid, Glyphodes pyloalis Walker, in the exposure to some applied nanomaterials in novel pesticide formulationsزیستنشانگرهای آنزیمی پروانه برگخوارتوت، Glyphodes pyloalis Walker، در تماس با برخی نانومواد مورد کاربرد در فرمولاسیونهای نوین آفتکشی6985410710.22124/iprj.2020.4107FAنرگسمعماریزادهبخش تحقیقات آفتکشها، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایرانمحبوبهشریفیبخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،گرگان، ایرانJournal Article20200615The activity of general esterases (ESTs), catalase (CAT) and glutathione S-transferase (GST) were used to survey the <em>in vivo</em> responses of <em>Glyphodes pyloalis</em> Walker to bare carbon nanotubes (CNTs) and synthesized carbon nanotubes/titanium dioxide nanoparticles (CNTs/TiO<sub>2</sub>-NPs). These biochemical tests were performed in the three time points of exposure (i.e. 24, 48 and 72 h) and to five concentrations (i.e. 100, 200, 300, 400 and 500 ppm). Results showed that the enhancement of treated concentrations of both CNTsand CNTs/TiO<sub>2</sub>-NPs irreversibly impaired ESTs activities when α- naphthyl acetate (α-NA) used as a substrate. Using β-naphthyl acetate (β-NA) as a substrate, inhibitory effect of both CNTs and CNTs/TiO<sub>2</sub>-NPs on ESTs activities was more intense than that of α-NA. Results also demonstrated that inhibition of GST activities generating by bare CNTs and also by CNTs/TiO<sub>2</sub>-NPs was dependent to the concentrations of treatments. CAT assays showed that the increasing CNTs concentrations over exposure time could be affected by enhancement of the CAT activities in <em>G. pyloalis</em>. In the similar manner to bare CNTs, the increasing CNTs when coupled to TiO<sub>2</sub>-NPs (CNTs/TiO<sub>2</sub>-NPs) over exposure time could be interfered to the CAT activities. It can be concluded that these tested enzymes are good early biochemical indicators in order to prediction and management of adverse effects of bare CNTs and also CNTs when coupled to TiO<sub>2</sub>-NPs on insects.فعالیت استرازهای عمومی (ESTs)، کاتالاز (CAT) و گلوتاتیوناس-ترانسفراز (GST) پروانه برگ خوار توت (<em>Glyphodes pyloalis</em> Walker) برای بررسی واکنش داخل بدن (in vivo) حشره به نانولوله های کربنی (CNT) خالص و نانوذرات حاصل از اتصال نانولوله های کربنی به دیاکسید تیتانیوم (CNTs/TiO<sub>2</sub>-NPs) مورد ارزیابی قرار گرفت. این بررسی های بیوشیمیایی طی سه زمان مواجهه (24، 48 و 72 ساعت) با غلظت های مختلف این نانوذرات (100، 200، 300، 400 و 500 میلی گرم بر لیتر) انجام شد. نتایج نشان داد با به کارگیری آلفا-نفتیلاستات (α-NA) به عنوان سوبسترا، افزایش غلظتهای هر دو تیمار (یعنی CNT و CNTs/TiO<sub>2</sub>-NPs) باعث مختل شدن برگشت ناپذیر فعالیت استرازهای عمومی لاروهای سن پنجم این آفت می شود. این در حالی است که ارزیابی فعالیت آنزیم با به کارگیری بتا-نفتیلاستات (β-NA) به عنوان سوبسترا نشان دهنده تاثیر مهارکنندگی شدیدتر این نانوذرات بر فعالیت آنزیم استراز بود. نتایج همچنین نشان داد که بازدارندگی فعالیت آنزیمGST ناشی از CNT و CNTs/TiO<sub>2</sub>-NPs وابسته به غلظت تیمارها است. ارزیابی آنزیم CAT نشان داد که افزایش غلظت CNT در طول مدت زمان تماس، باعث افزایش فعالیت این آنزیم در <em>G. pyloalis</em> می شود<em>. </em>به رویه مشابه با CNT، افزایش زمان مواجهه و غلظت نانوذرات CNTs/TiO<sub>2</sub>-NPs باعث افزایش فعالیت آنزیم کاتالاز شد. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که آنزیم های مورد آزمون، شاخص های بیوشیمیایی مناسبی به منظور پیشبینی و مدیریت اثرات مخرب CNT خالص و CNTs/TiO<sub>2</sub>-NPs روی حشرات هستند.https://iprj.guilan.ac.ir/article_4107_a96eb070585c4afdeb3f880f4e1320de.pdfدانشگاه گیلانتحقیقات آفات گیاهی2322-240910120200521Bioecological study of poplar clearwing moth, Paranthrene tabaniformis Rott. (Lep.: Sesiidae) and its control methods in Guilan Provinceبررسی بیواکولوژی پروانه گالزای صنوبر Paranthrene tabaniformis Rott. (Lep.: Sessiidae) و روشهای کنترل آن در استان گیلان8791410810.22124/iprj.2020.4108FAمنصورصالحیدانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعهسرا، ایرانمهردادقدسخواهدانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعهسرا، ایرانمسعودامین املشیمرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، رشت، ایرانJournal Article20200615<span>P</span><span lang="X-NONE">oplar clearwing moth, <em>Paranthrene tabaniformis</em> Rott. (Lep.: Sessiidae) is an important poplar pest in Asian, European, African and North America and it's reported by Farahbakhsh from Iran in 1962. </span><span>In current research, b</span><span lang="X-NONE">iology of <em>P. tabaniformis</em> was studied</span><span lang="X-NONE">mainly in Safrabasteh Poplar Research Station,</span><span lang="X-NONE">as well as Fakhr Abad (Lasht-e nesha) and Pillambara (Paresar) stations,</span><span> the</span><span lang="X-NONE"> Lakan nursery and some private nurseries</span><span lang="X-NONE">in Kiashahr and Ziabar in Guilan province. <span class="tlid-translation">Adults of this pest are resemble wasps</span></span><span class="tlid-translation"><span>,</span></span><span class="tlid-translation"><span lang="X-NONE"> emerge from </span></span><span class="tlid-translation"><span lang="EN">Mid-May</span></span><span class="tlid-translation"><span>and </span></span><span class="tlid-translation"><span lang="X-NONE"> operate until Mid-September.</span></span><span lang="X-NONE">Females mate after emergence and </span><span class="tlid-translation"><span lang="EN">the eggs are laid individually, pairs, and rarely more in different directions at a height of 30 cm to 2.5 m on the creases of the stems, as well as under the leaves and margins of the lateral buds. The embryonic period is 10 to</span></span><span class="tlid-translation"><span lang="EN">14 days</span></span><span class="tlid-translation"><span lang="X-NONE"> and </span></span><span class="tlid-translation"><span lang="EN">the larvae create a small cavity in the bark, usually at the petiole-to-stem junction, </span></span><span lang="EN">after hatching</span><span class="tlid-translation"><span lang="EN"> and then they penetrate into the soft stems and gradually form galleries.</span></span><span class="tlid-translation"><span lang="X-NONE">The maximum</span></span><span class="tlid-translation"><span lang="X-NONE">length of </span></span><span lang="X-NONE">larval galleries<span class="tlid-translation"> was 25 cm.</span></span><span class="tlid-translation"><span lang="X-NONE">Larval activity of this pest was observed by creating galls on one-year-old poplar stems of different poplar clones of euramericana and deltoides species with different intensities in Guilan province. Severe infestations of seedlings can result in stem breakage under wind impact. </span></span><span class="tlid-translation"><span>W</span></span><span class="tlid-translation"><span lang="EN">intering of the insect is the form of third to sixth stages of larvae.</span></span><span class="tlid-translation"><span lang="X-NONE"> The</span></span><span class="tlid-translation"><span lang="X-NONE">activity </span></span><span class="tlid-translation"><span>of larvae </span></span><span class="tlid-translation"><span lang="X-NONE">is resume in April and become pupae after a while. The pupal period is between 17-19 days. </span></span><em><span lang="X-NONE">P. tabaniformis</span></em><span lang="X-NONE"> <span class="tlid-translation">has one generation per year.</span></span> پروانه گالزای صنوبر <em>Paranthrene tabaniformis</em> Rott. (Lep.: Sessiidae) از آفات مهم صنوبر به شمار میرود که انتشار وسیعی در کشورهای آسیایی، اروپایی، آفریقایی و آمریکای شمالی داشته و در ایران نیز در سال 1340 توسط فرحبخش گزارش شد. در این بررسی، زیستشناسی این آفت به طور عمده در ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته و همچنین ایستگاههای فخرآباد (لشتنشاء) و پیلمبرا (پرهسر)، نهالستان لاکان رشت و تعدادی از نهالستانهای خصوصی در کیاشهر و ضیابر در استان گیلان مطالعه شد. حشره کامل این آفت، پروانهای است زنبور مانند که از اواخر اردیبهشت ظاهر شده و تا اواخر شهریور فعالیت مینماید. مادهها پس از جفتگیری تخمها را به صورت انفرادی، دوتایی و به ندرت بیشتر در جهات مختلف در ارتفاع بین 30 سانتیمتر تا 5/2 متر روی چین خوردگیهای پوست ساقه، پشت برگها و حاشیه جوانههای جانبی قرار میدهند. دوره جنینی 10-14 روز بوده و لاروها بعد از خروج از تخم با ایجاد حفره کوچکی در پوست و به طور معمول در محل اتصال دمبرگ به ساقه به داخل ساقههای نرم نفوذ میکنند و بهتدریج ایجاد دالان مینمایند. بیشترین طول دالان لاروی 25 سانتیمتر میباشد. فعالیت لاروهای این آفت روی ساقه نهالهای یکساله کلنهای مختلف گونههای اورامریکن و دلتوئیدس، بهصورت ایجاد گالهایی با شدتهای مختلف در استان گیلان مشاهده شد. آلودگی شدید نهالها میتواند منجر به شکستگی ساقه در هنگام وزش باد شود. زمستانگذرانی به صورت سنین سوم تا ششم لاروی است. لاروها از فروردین دوباره فعالیت خود را از سر میگیرند و بعد از مدتی تغذیه، به شفیره تبدیل میشوند. دوره شفیرگی این آفت در طبیعت بین 17-19 روز متغیر است. پروانه گالزای صنوبر دارای یک نسل در سال میباشد.https://iprj.guilan.ac.ir/article_4108_b11bf010463ae34e2fa559ac431edbb5.pdfدانشگاه گیلانتحقیقات آفات گیاهی2322-240910120200521The efficiency of colored sticky traps in thrips attraction in the oak forests of Ilam provinceکارآیی کارتهای چسبدار رنگی در جلب تریپسها در جنگلهای بلوط استان ایلام9397410910.22124/iprj.2020.4109FAمجیدمیراب بالوگروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایرانبهزادمیریپردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایرانJournal Article20200615The use of colored sticky traps is very common in population monitoring and pest management. The color trap attractiveness and capture rates of thrips vary according to species and trap color. Different color preferences of many thrips species have been studied by numerous scientists to enhance the attractiveness and sensitivity of various traps. In this study, the attraction of thrips by colored traps (blue, yellow and white) in the oak forests of Khoran and Kalan regions located in Eyvan city (Ilam Province, west of Iran) was investigated in 2018. The results showed that in both Khoran and Kalan regions, in all sampling months (except December), the blue sticky traps attracted significantly more thrips than other sticky traps. In the Khoran region, the highest number of attracted thrips with a value of 19.80 ±1.35 was related to blue traps and the May, and the lowest number of attracted thrips with a value of 1.01±0.44 was related to white and August. In addition, in the Kalan region, the highest and lowest number of thrips with a value of 15.80±1.35 and 1.80±0.3 were related to blue and yellow sticky traps in May and December, respectively. Generally, the results of this study showed that the efficiency of blue sticky traps was more than yellow and white traps. Overall, the use of blue sticky traps is appropriate for monitoring thrips on oak trees in the spring season.استفاده از کارتهای چسبدار رنگی در ردیابی جمعیت و مدیریت آفات بسیار متداول است. میزان جلب و شکار تریپسها به تلههای رنگی بر اساس گونهها و رنگ تله، متفاوت است. ترجیحات رنگی مختلف بسیاری از گونههای تریپس توسط دانشمندان متعددی مورد بررسی قرار گرفته است تا میزان جلب و حساسیت تلههای مختلف را تقویت کند. در این مطالعه، میزان جلب تریپسها توسط کارتهای رنگی (آبی، زرد و سفید رنگ) در جنگلهای بلوط دو منطقهی خوران و کلان واقع در شهرستان ایوان (استان ایلام، غرب ایران) در سال 1397 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در دو منطقهی خوران و کلان، در همه ماههای نمونهبرداری، به جز آذر ماه، کارتهای آبی رنگ به طور معنیداری تعداد بیشتری تریپس را نسبت به کارتهای دیگر جلب کردند. در منطقه خوران، بیشترین تعداد تریپسهای جلب شده با مقدار 35/1±80/19، مربوط به رنگ آبی و اردیبهشت ماه بود و کمترین تعداد تریپس جلب شده با مقدار 44/0±01/1 مربوط به رنگ سفید و مرداد ماه بود. همچنین بیشترین و کمترین مقدار تریپسهای جلب شده در منطقه کلان به ترتیب برابر با مقادیر 36/1±80/15 و 37/0±80/1، مربوط به کارتهای آبی و زرد رنگ و ماههای اردیبهشت و آذر ماه بود. به طور کلی، نتایج این تحقیق نشان داد که کارآیی کارتهای چسبدار آبی رنگ بیشتر از رنگهای زرد و سفید بود. در مجموع، استفاده از کارتهای چسبدار آبی رنگ در فصل بهار در ردیابی تریپسهای درختان بلوط مناسب میباشد.https://iprj.guilan.ac.ir/article_4109_0e3ebada5a3e869a6e37f13897c03aef.pdf